Kodeks pracy w art. 183c wprowadza zasadę jednakowego wynagrodzenia jako jedną z podstawowych zasad prawa pracy służących ochronie praw pracowniczych. Zgodnie z treścią §1 tego przepisu pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. W art. 183c §2 kp wskazano, że wynagrodzenie to obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej formie niż pieniężna.
Dalej, w art. 183c §3 ustawodawca zawarł definicję prac o jednakowej wartości, wyjaśniając, że są to prace, które wymagają od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych, potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym, a także porównywalnymi odpowiedzialnością i wysiłkiem.
Przepis jest zrozumiały i niewątpliwie jego lektura nie powinna wywoływać wątpliwości, że słusznie znalazł się w ustawie rangi kodeksu pracy. Względy sprawiedliwości społecznej i uczciwości nakazują za pracę tej samej jakości płacić takie samo wynagrodzenie, niezależnie od tego, kto tę pracę wykonuje.
Zgodzimy się, że nierówne traktowanie osób ze względu na płeć, rasę, wyznanie jest niedopuszczalne. W kodeksie pracy rozszerzono zasadę równego traktowania także np. na równe traktowanie osób zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czy też właśnie zasadę jednakowego wynagradzania.
Czy zatem sprawiedliwe i potrzebne wedle powszechnego odbioru prawo może rodzić negatywne konsekwencje dla podmiotu, który ma być jego beneficjentem? Otóż okazuje się, że tak i nie chodzi tu może o stricte prawne skutki, gdyż pracownik, a to jego wynagrodzenie ma być chronione według tego przepisu, na nim nie powinien stracić. Przepis ten należy brać jednak pod uwagę przy wyborze formy zatrudnienia.
Lekarze poszukujący zatrudnienia stają przed wyborem jego formy, a niejednokrotnie w ramach tego samego zakładu pracy mają możliwość zatrudnienia na umowę o pracę lub na kontrakcie medycznym. W szpitalach zaś uchwalane są przepisy wewnętrzne stanowiące także źródła prawa pracy, takie jak np. regulaminy organizacyjne i regulaminy wynagradzania.
Jeżeli więc siatka wynagrodzeń dla lekarzy zatrudnionych na umowę o pracę jest ustalona, to zgodnie z zasadą jednakowego wynagrodzenie za tę samą pracę, nowo zatrudniony pracownik na analogicznym stanowisku nie powinien otrzymać wynagrodzenia znacząco różniącego się od wynagrodzenia dotychczasowych pracowników, a więc i znacząco wyższego. Jeżeli zaś weźmiemy pod uwagę, że regulaminy wynagradzania często zawierają dość archaiczne i nieprzystające do współczesnych realiów wysokości wynagrodzeń, to widzimy, że zatrudnienie na umowę o pracę może najzwyczajniej okazać się nieatrakcyjnym, pod kątem wynagrodzenia dla lekarza, wyborem.
Umowa kontraktu lekarskiego (B2B), która nie tworzy stosunku pracy, co do zasady takich ograniczeń nie posiada paradoksalnie dlatego, że słuszna i sprawiedliwa w powszechnym odbiorze zasada wynikająca z art.183 kp nie ma do tej umowy zastosowania.
Autor
Paweł Stachwiuk
